Դասարանում

19.11.2018

Դասարանում

1.Վանկ

Այն հնչյունը կամ հնչյունախումբը,որն արտասանվում է մեկ շնչով կոչվում է ՎԱՆԿ։Յուրաքանչյուր վանկում պարտադիր պետք է լինի ձայնային հնչյուն,որը կոչվում վանկարար հնչյուն։ Վանկերը լինում են ԲԱՑ,ՓԱԿ և ԳԱՂՏՆԱՎԱՆԿ։

Ձայնավորով վերջացող վանկը կոչվում է ԲԱՑ վանկ։Օրինակ՝ Ա-ռու,

կա-տու,մու-րա-բա։

Բաղաձայնով վերջացող վանկը կոչվում է ՓԱԿ վանկ։Օրինակ՝

կար-միր, գըտ-նել։

Լսվող,բայց չգրվող Ը ունեցող վանկը կոչվում է ԳԱՂՏՆԱՎԱՆԿ։ Օրինակ՝ 

գը-րել,խը-մել։

Բառերը լինում են ՄԻԱՎԱՆԿ և ԲԱԶՄԱՎԱՆԿ։Միավանկ բառեր՝ Օձ,հաց,շուն,տուն։Երկու և ավելի վանկերից կազմված բառերը կոչվում են բազմավանկ։Օրինակ՝ դասարան,պատուհան։

Տեքստը գրել վանկերի բաժանելով։

Հա-զար չորս հար-յուր հի-սուն-մեկ  թը-վա-կա-նին փոքր Ասիա

ու-ղարկ-ված ծըպ-տյալ

սուր-հան-դակը Սուլ-թան-ի ա-վագ որ-դուն բե-րում է մի լուր։

Խմորագունդ՝ խ-մո-րա-գունդ,

պեր-ճա-շուք, ձեռ-նա-րտ։

Շեշտ

Բառի մեջ որևէ ձայնավորի արտասանության ուժեղացումը կոչվում է շեշտ։Հայերենումը շեշտը դրվում է վերջին վանկի ձայնավորի վրա։ Եթե բառին ավելանում են վերջածանցներ,վերջավորություններ ապա շեշտը տեղափոխվում է վերջին վանկ։Օրինակ՝ գի՛ր,գրի՛։Այսինքն՝ հայերենում շեշտը կայուն շարժական է։ Այս ընդհանուր կանոնից կան շեղումներ.

Առաջին՝  չի շեշտվում վերջին վանկի գրվող կամ չգրվող Ը հնչյունը։

Օրինակ՝

Գի՛րքը գի՛րքս

Սի՛րտը- սի՛րտս

Օրինակ՝Մի քանի բառերում շեշտը ավանդաբար դրվում է ոչ՛ վերջին վանկի ձայնավորի վրա։

Գո՛նե

Գու՛ցե

Մա՛նավանդ

Նա՛մանավանդ

Իհա՛րկե

Մի՛միայն

Օտար լեզուներից փոխառված բառերը եթե գործածվում են ուղիղ ձևով,շեշտը դրվում է ոչ վերջին վանկի ձայնավորի վրա։

Պու՛շկին

Ա՛նգլիա

Լե՛րմոնտով

Այս կարգի բառերը հոլովվելու դեպքում շեշտվում է վերջին բառը։

Ռադի՛ո

Քի՛միա

Ֆի՛զիկա

Մաթեմա՛տիկա

Որտե՛ղ որ

Չէ որ՛

Փո՛քր ինչ